جلال رشیدی کوچی، نماینده مخالف طرح موسوم به «صیانت»، به مصوبه اخیر شورای عالی فضای مجازی واکنش نشان داد و تصریح کرد: «طراحان صیانت وقتی نتوانستند در مجلس کار را پیش ببرند، آن را به شورای عالی فضای مجازی بردند.»

این عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها با بیان اینکه مجلس نمی‌تواند در مصوبه شورای عالی مجازی دخالت کند، افزود: «با تصویب سه ماده طرح صیانت و همچنین اختیاراتی که به کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی داده شد، این کمیسیون می‌تواند برای فیلترینگ هم اقدام کند.»

رشیدی کوچی بر این باور است که «اختیارات گسترده» کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی حتی بر کلیت شورای عالی فضای مجازی نیز تاثیر می‌گذارد.

به گفته او، مصوبه شورای عالی فضای مجازی از نظر قانونی نمی‌تواند «طرح صیانت» باشد؛ چون در مجلس رای‌گیری و تصویب نشده، بلکه نوعی سیاست‌گذاری است که مجلس نیز نمی‌تواند در آن دخالت کند؛ اما مردم می‌توانند اعتراض خود را اعلام کنند.

مجموعه اتفاق‌هایی که در یک سال گذشته رخ داد، آشکار می‌کند که قطع دسترسی کاربران ایرانی به اینترنت و فضای مجازی سیاستی است که دستور آن از سطوح بالای نظام صادر شده است. ابتدا قرار بود این طرح در مجلس یازدهم تصویب شود اما اعتراض‌های گسترده مردم حاکمیت را بر آن داشت این طرح را از دستور کار مجلس خارج و اجرای چراغ خاموش آن را آغاز کند.

در ماه‌های اخیر، کاربران ایرانی بارها به کندی اینترنت و اختلال دسترسی به فضای مجازی اعتراض کردند اما وزارت ارتباطات هرگونه اجرای طرح صیانت را انکار کرد و حتی عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات، مدعی شد که چیزی به نام طرح صیانت وجود خارجی ندارد.

با این‌ حال، اجرای طرح قطع دسترسی کاربران به طور نامحسوس ادامه یافت تا اینکه محمد کشوری، کارشناس فناوری اطلاعات، روز سه‌شنبه، ۱۵ شهریور، در حساب شخصی خود، از تصویب و اجرای بخش‌هایی از طرح صیانت در شورای عالی فضای مجازی خبر داد.

او این را هم گفت که کمیسیون عالی تنظیم مقررات با اعضا و وظایفی متفاوت نسبت به گذشته، در جایگاه «تنظیم‌گر» در فضای مجازی ایفای نقش می‌کند.

 اعضای کمیسیون‌ عالی تنظیم مقررات‌ نمایندگان سپاه پاسداران، صداوسیما، وزارت اطلاعات، فرماندهی انتظامی، وزارت ارتباطات و دو عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی‌اند. این ترکیب به‌وضوح آشکار می‌کند که جمهوری اسلامی ایران با حضور نمایندگان وابسته به حاکمیت قصد دارد با «تهدیدهای فضای مجازی و اینترنت» مقابله کند.

مصوبه شورای عالی فضای مجازی که ریاست آن را ابراهیم رئیسی بر عهده دارد، در داخل ایران نیز واکنش‌های اعتراضی زیادی را به همراه داشت. روزنامه اعتماد از نبود نمایندگان بخش خصوصی، تشکل‌های مدنی و کسب‌وکارهای آنلاین در ترکیب اعضای کمیسیون عالی تنظیم مقررات انتقاد کرد.

این کمیسیون با اتکا به اختیارات گسترده‌ای که شورای عالی فضای مجازی به آن داده است، می‌تواند درباره محدودیت پهنای باند خارجی و مسدود کردن پلتفرم‌های خارجی تصمیم‌گیری کند؛ بدون اینکه به‌ حکم مرجع قضایی نیاز داشته باشد.

به نوشته روزنامه فرهیختگان، «اگر یک بند در مصوبه اخیر فضای مجازی وجود داشته باشد که بیش از همه قسمت‌ها بوی اجرای صیانت بدهد، بند تصویب الزام‌های مدیریتی ترافیک داخلی و خارجی فضای مجازی کشور از سوی کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور است. بندی که عملا امکان و اختیار قانونی اعمال سیاست خط‌مشی ترافیک و کاهش پهنای باند پلتفرم‌های مختلف را به این کمیسیون داده است و دست اعضا را در محدود کردن دسترسی به رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام و واتساپ باز می‌گذارد.»

روزنامه هم‌میهن نیز به مخالفت بیش از ۶۰ درصد ایرانیان با اجرای طرح صیانت اشاره کرد و نوشت که این طرح در حالی تصویب شد که یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر با امضای طوماری، خواستار توقف آن شده بودند.

عبدالناصر همتی، رئیس‌کل سابق بانک مرکزی، نیز روز چهارشنبه در توییتی، به مصوبه شورای عالی فضای مجازی انتقاد کرد و نوشت: «معیشت میلیون‌ها ایرانی به اقتصاد دیجیتال وابسته است. ‎صیانت نکنید.»

حامد بیدی، مدیرعامل پلتفرم کارزار، هم در گفت‌وگو با پایگاه خبری امتداد، به ابعاد مختلف مصوبه شورای عالی فضای مجازی پرداخت و گفت که با این مصوبه، «تقریبا تمام شئون زندگی مردم ذیل نظر کمیسیون تنظیم مقررات فضای مجازی قرار می‌گیرد».

به گفته او، «ترکیب نظامی و امنیتی این کمیسیون نشان می‌دهد که آقایان کماکان به اینترنت به عنوان تهدید نگاه می‌کنند.»

مصوبه اخیر شورای عالی فضای مجازی حاکی از آن است که اینترنت نیز همچون حوزه‌های دیگر مانند کنکور، سیاست خارجی، آموزش‌ و پرورش و حجاب از این پس خارج از اختیار دولت‌ها است و برای آن در سطوح بالای حاکمیت، تصمیم‌گیری می‌شود.